Ścieżka SMART to nowa inicjatywa, która wystartowała w 2023 roku. Pozwala uzyskać dofinansowanie w ramach innowacyjnego rozwoju przedsiębiorstw. Dzięki wysokiemu budżetowi konkursu, przedsiębiorstwa mają bardzo wysoką szansę na uzyskanie dotacji. Jest to o tyle korzystna droga, że modułowo podzielona konstrukcja projektów pozwala na podjęcie działań w ramach modułów obligatoryjnych i fakultatywnych. To znaczy, że nie ma konieczności podejmowania każdej jednej inicjatywy aby uzyskać rzeczone wsparcie. Przedsiębiorca ma szansę uzyskać dofinansowanie w bardzo kompleksowym obszarze, co powinno być zachęcające, zwłaszcza mając na uwadze bardzo preferencyjne warunki, uwzględniające np. zmiany cen uwzględniające inflację. Regulacje jednak są bardzo obszerne, z racji na rozmiar całego programu, dlatego zostały zebrane w zwięzłe podsumowanie.
Wsparcie może być udzielone na realizację kompleksowych projektów obejmujących prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, wdrożenie wyników przeprowadzonych badań, rozbudowę infrastruktury badawczej, transformację cyfrową lub zieloną przedsiębiorstwa oraz internacjonalizację przedsiębiorstwa i podnoszenie kompetencji kadr.
Dofinansowanie mogą otrzymać projekty, które obejmują:
I. Moduł B+R – w ramach którego możliwe jest uzyskanie dofinansowania na realizację prac B+R w celu doprowadzenia do opracowania innowacji produktowej lub innowacji w procesie biznesowym dotyczącej funkcji działalności przedsiębiorstwa w zakresie produkcji wyrobów lub usług.
Dofinansowanie jest uzależnione od prowadzonych badań – plasuje się pomiędzy 60 a 80%.
- Jeśli projekt składa się z więcej niż jednego modułu, wydatki kwalifikowalne modułu B+R muszą wynosić minimum 20% wydatków kwalifikowalnych całego projektu.
- Minimalna wysokość wydatków kwalifikowalnych w ramach modułu wynosi:
- w przypadku modułu B+R realizowanego przez MŚP – bez limitu,
- w przypadku modułu B+R realizowanego przez duże przedsiębiorstwo – 1 mln zł.
- Maksymalna wartość wydatków od 15 do 20 mln w zależności od prac B+R.
Wydatki kwalifikowalne:
- wynagrodzenie kadry badawczo- rozwojowej – wyłącznie w zakresie i przez okres zaangażowania personelu projektu w realizację projektu badawczego;
- wynagrodzenie usług zewnętrznych i podwykonawstwa – limit na podwykonawstwo, tzn.: wartość prac realizowanych na zasadzie podwykonawstwa wynosi 70% kosztów kwalifikowalnych badań przemysłowych i prac rozwojowych ponoszonych w module B+R;
- odpisy amortyzacyjne aparatury naukowo-badawczej i sprzętu, budynków jak i WNiP wykorzystywanych w celu prowadzenia badań przemysłowych i prac rozwojowych; kwalifikowalna wartość odpisów amortyzacyjnych dotyczy wyłącznie okresu realizacji projektu;
- koszty zakupu materiałów, środków eksploatacyjnych i podobnych produktów, ponoszone bezpośrednio w związku z realizacją prac B+R;
- wynagrodzenia kadry zarządzającej, koszty delegacji oraz koszty administracyjne związane z obsługą modułu, które nie wymagają podejmowania merytorycznych działań- koszty (pośrednie) rozliczane są metodą ryczałtową i stanowią 25% kwalifikowalnych bezpośrednio dotyczących modułu B+R z wyjątkiem kosztów usług zewnętrznych (podwykonawstwo).
II. Moduł Wdrożenie innowacji – w ramach którego możliwe jest uzyskanie dofinansowania na wdrożenie w działalności przedsiębiorstwa wyników prac B+R w formie innowacyjnych produktów lub procesów biznesowych dotyczących funkcji działalności przedsiębiorstwa w zakresie produkcji wyrobów lub usług.
Dofinansowanie jest zgodne z mapą pomocy regionalnej.
Wydatki kwalifikowalne:
- grunty- 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych,
- nieruchomości zabudowane- 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych,
- środki trwałe – nabywane środki trwałe muszą być nowe, z wyjątkiem nabywanych przez MŚP,
- roboty budowlane,
- wartości niematerialne i prawne (w przypadku dużych przedsiębiorstw do 50% całkowitych kosztów kwalifikowalnych),
- usługi zewnętrzne (koszty udostępnienia przestrzeni biurowej, banków danych, zasobów bibliotecznych, usług w chmurze i usług przechowywania danych, badań, rynku, laboratoriów, usług w zakresie zdolności obliczeniowych, takie jak oferowane przez High-performance computing (HPC) koszty znakowania, testowania i certyfikacji jakości w celu opracowania bardziej efektywnych produktów procesów i usług)- 50% dofinansowania,
- koszty usług doradczych niezbędnych do wdrożenia innowacji świadczonych przez doradców zewnętrznych-50% dofinansowania,
- dodatkowe zabezpieczenie umowy w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej w module Wdrożenie innowacji co do zasady nie jest obowiązkowe. Instytucja udzielająca dofinansowania może jednak zażądać ustanowienia takiego zabezpieczenia, które obejmować będzie część zwrotną dofinansowania udzielanego w formie dotacji zwrotnej. Wnioskodawca może więc przewidzieć koszt tego zabezpieczenia we wniosku. Kwalifikowalne są wyłącznie wydatki na zabezpieczenie poniesione w okresie realizacji modułu.
III. Moduł Infrastruktura B+R – w ramach którego możliwe jest uzyskanie dofinansowania na inwestycję w infrastrukturę B+R niezbędną do realizacji agendy badawczej na rzecz tworzenia innowacyjnych produktów (wyrobów lub usług) lub procesów biznesowych dotyczących funkcji działalności przedsiębiorstwa w zakresie produkcji wyrobów lub usług.
Dofinansowanie jest zgodne z mapą pomocy regionalnej.
Wydatki kwalifikowalne:
- grunty- 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych,
- nieruchomości zabudowane- 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych,
- środki trwałe – nabywane środki trwałe muszą być nowe, z wyjątkiem nabywanych przez MŚP,
- roboty budowlane,
- wartości niematerialne i prawne (w przypadku dużych przedsiębiorstw do 50% całkowitych kosztów kwalifikowalnych).
IV. Moduł Cyfryzacja – w ramach którego możliwe jest uzyskanie dofinansowania na realizację inwestycji związanych z zastosowaniem rozwiązań cyfrowych w przedsiębiorstwie zmierzających do cyfryzacji produkcji, procesów w przedsiębiorstwie, jak i cyfryzacji produktów, usług, modelu biznesowego oraz zapewnienia cyberbezpieczeństwo.
Wydatki kwalifikowalne:
- grunty- 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych,
- nieruchomości zabudowane- 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych,
- środki trwałe – nabywane środki trwałe muszą być nowe, z wyjątkiem nabywanych przez MŚP,
- roboty budowlane,
- wartości niematerialne i prawne (w przypadku dużych przedsiębiorstw do 50% całkowitych kosztów kwalifikowalnych),
- usługi zewnętrzne (koszty udostępnienia przestrzeni biurowej, banków danych, zasobów bibliotecznych, usług w chmurze i usług przechowywania danych, badań, rynku, laboratoriów, usług w zakresie zdolności obliczeniowych, takie jak oferowane przez High-performance computing (HPC) koszty znakowania, testowania i certyfikacji jakości w celu opracowania bardziej efektywnych produktów procesów i usług)- 50% dofinansowania,
- koszty usług doradczych niezbędnych do wdrożenia innowacji świadczonych przez doradców zewnętrznych-50% dofinansowania,
- koszt usług zewnętrznych- koszt kwalifikowalny Wnioskodawca wylicza jako iloczyn stawki jednostkowej za godzinę zegarową doradztwa w obszarze cyfryzacji wynoszącej 249,00 zł netto, oraz oszacowanej liczby godzin doradztwa.
V. Moduł Zazielenienie przedsiębiorstw – w ramach którego możliwe jest uzyskanie dofinansowania na transformację przedsiębiorstwa w kierunku zrównoważonego rozwoju oraz gospodarki o obiegu zamkniętym, w tym rozwój nowych modeli biznesowych na to ukierunkowanych
Dofinansowanie:
- zgodne z mapą pomocy regionalnej
- 50% w przypadku pomocy na usługi doradcze na rzecz MŚP;
- 50% w przypadku pomocy dla MŚP na wspieranie innowacyjności;
- 40% w przypadku pomocy inwestycyjnej umożliwiającej przedsiębiorstwom zastosowanie norm surowszych niż normy unijne w zakresie ochrony środowiska lub podniesienie poziomu ochrony środowiska w przypadku braku norm unijnych;
- 20, 15 lub 10% odpowiednio dla mikro- i małego, średniego i dużego przedsiębiorcy,
w przypadku pomocy inwestycyjnej na wcześniejsze dostosowanie do przyszłych norm
unijnych dla inwestycji zakończonych wcześniej niż trzy lata przed dniem wejścia w życie nowej normy unijnej;
- 15, 10 lub 5% odpowiednio dla mikro- i małego, średniego i dużego przedsiębiorcy,
w przypadku pomocy inwestycyjnej na wcześniejsze dostosowanie do przyszłych norm
unijnych dla inwestycji zakończonych w okresie od roku do trzech lat przed dniem wejścia w życie nowej normy unijnej;
- 30% w przypadku pomocy inwestycyjnej na środki wspierające efektywność energetyczną;
- 45% w przypadku pomocy na inwestycje w układy wysokosprawnej kogeneracji;
- 45% bądź 30 % w przypadku pomocy inwestycyjnej na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych;
- 45% w przypadku pomocy inwestycyjnej na efektywny energetycznie system ciepłowniczy i chłodniczy;
- 35% w przypadku pomocy inwestycyjnej na recykling i ponowne wykorzystanie odpadów;
- 50% w przypadku pomocy de minimis.
Wydatki podkreślone: mogą być zwiększone o:
⎯ 10 % – dla średnich przedsiębiorców,
⎯ 20% – dla mikro i małych przedsiębiorców.
Wydatki kwalifikowalne:
- grunty- 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych,
- nieruchomości zabudowane- 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych,
- środki trwałe – nabywane środki trwałe muszą być nowe, z wyjątkiem nabywanych przez MŚP,
- roboty budowlane,
- wartości niematerialne i prawne (w przypadku dużych przedsiębiorstw do 50% całkowitych kosztów kwalifikowalnych),
- usługi zewnętrzne (doradztwo)- koszty usług doradczych niezbędnych do realizacji modułu, w szczególności przeprowadzenia środowiskowej oceny cyklu życia (LCA – Life Cycle Assessment), oceny śladu środowiskowego produktu (PEF – Product Environmental Footprint) świadczonych przez doradców zewnętrznych tj. osoby fizyczne niezatrudnione u Wnioskodawcy, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które oferują usługi doradztwa;
- Usługi zewnętrzne (wsparcie innowacji)- koszty udostępniania banków danych, zasobów bibliotecznych, usług w chmurze i usług przechowywania danych, znakowania, testowania i certyfikacji, w tym weryfikacji technologii środowiskowych (ETV – Environmental Technology Verification), jakości w celu opracowania bardziej efektywnych produktów procesów i usług, poniesione po dniu złożenia wniosku
VI. Moduł Internacjonalizacja – w ramach którego możliwe jest uzyskanie dofinansowania na promocję zagraniczną produktów (wyrobów lub usług) pod marką produktową przedsiębiorstwa lub produktów będących własnością przedsiębiorcy lub planowanych do opracowania/wdrożenia w ramach Projektu lub uzyskanie ochrony praw własności przemysłowej lub ich obronę w przypadku ich naruszenia.
Limit wydatków kwalifikowalnych w module Internacjonalizacja wynosi 20% kosztów kwalifikowanych wybranego przez Wnioskodawcę we wniosku o dofinansowanie modułu obowiązkowego.
W przypadku, gdy w ramach projektu Wnioskodawca będący MŚP planuje realizację dwóch modułów obligatoryjnych (B+R i Wdrożenie innowacji) wybiera jeden moduł obligatoryjny, który będzie podstawą wyliczenia 20%.
Wydatki kwalifikowalne:
- udział w targach,
- udział w zagranicznych gospodarczych misjach wyjazdowych,
- organizacja przyjazdowych misji gospodarczych o randze międzynarodowej,
- koszty usług doradczych świadczonych przez doradców zewnętrznych.
VII. Moduł Kompetencje – w ramach którego możliwe jest uzyskanie dofinansowania na doskonalenie kompetencji pracowników i osób zarządzających w zakresie realizowanego Projektu, zdobywanie przez nich nowych umiejętności oraz wiedzy, a także nabywanie kwalifikacji.
Limit wydatków kwalifikowalnych wynosi 15% kosztów kwalifikowanych modułu obligatoryjnego. W przypadku, gdy w ramach projektu Wnioskodawca będący MŚP planuje realizację dwóch modułów obligatoryjnych (B+R i Wdrożenie innowacji) wybiera jeden moduł obligatoryjny, który będzie podstawą wyliczenia 15%.
Intensywność pomocy na zadania dedykowane do realizacji w ramach poszczególnych
przeznaczeń pomocy nie może przekroczyć:
50% – w przypadku pomocy szkoleniowej, która może zostać zwiększona:
⎯ o 10% dla średnich przedsiębiorców;
⎯ o 20% dla mikro- i małych przedsiębiorców.
W ramach tej kategorii kwalifikowalne są koszty bezpośrednio i bezpośrednio związane z usługami szkoleniowymi.
Wniosek obowiązkowo powinien obejmować co najmniej jeden z modułów: B+R lub Wdrożenie innowacji. Pozostałe moduły mają charakter fakultatywny.
Podsumowując, nowy projekt, jakim jest ścieżka SMART stanowi doskonałą okazję do otrzymania wsparcia niezbędnego do nieustannego rozwoju przedsiębiorstwa. Dzięki modułowej budowie firmy mogą korzystać tylko z konkretnych, dostosowanych do swoich potrzeb gałęzi rozwojowych i projektowych, dzięki czemu projekt ma większą szansę na przyznanie dofinansowania przy właściwym jego uzasadnieniu. Biorąc pod uwagę także bardzo wysokie fundusze przeznaczone na dofinansowanie, w łącznej kwocie 4,450 mln zł, właściciele przedsiębiorstw powinni poważnie rozważyć przystąpienie do udziału w programie, zwłaszcza, że z każdym naborem ilość dostępnych środków będzie maleć, a zainteresowanie projektem jest już teraz bardzo wysokie. Jednak taka inwestycja jest warta poświęcenia czasu i pracy na ubieganie się o środki w ramach wsparcia. Jego dalekosiężne korzyści są nie do przecenienia, gdyż pozwalają w szerokiej perspektywie uzyskać kapitał pieniężny, ludzki i intelektualny, a także szansę na realną zmianę rynkową, poprzez wprowadzenie innowacji na szeroką skalę, na przykład krajową.